اهداف تحقیق :
بررسی تأثیر آموزش شبیه ساز پروازی بر ارتقای توانمندسازی کارکنان پروازی هواپیمایی ناجا
۱-۵ ) سؤالهای تحقیق:
آموزش شبیه ساز تا چه میزان منجر به ارتقای توانمندی کارکنان پروازی هواناجا می شود؟
در فصل آینده با توجه به اهداف و سؤالات مطرح شده در این فصل به بیان مبانی نظری و پیشینه داخلی و خارجی تحقیق، جهت حمایت از فرضیه های پژوهش می پردازیم. و بر این اساس مدل مفهومی تحقیق را ترسیم خواهیم کرد.
بررسی تأثیر آموزش شبیه ساز پروازی بر ارتقای توانمندسازی کارکنان پروازی هواپیمایی ناجا
آشنایی با شبیه ساز پرواز
شبیهساز پرواز سیستمی است که برای تقلید (یا شبیهسازی) رفتار هواگردها به ویژه هواپیما ساخته میشود. شبیه سازهای پرواز شبیه بازی های رایانه ای بسیار عظیم می باشند. این وسایل برای برای آموزش دادن خلبان ها برای پرواز دادن هواپیماهای جدید و تمرین کردن مهارت های پروازی در آن ها طراحی و ساخته می شوند. به عنوان مثال آموزش هواپیمای ۷۴۷ فقط برای take off اگر شاگرد از باند خارج شود و در هنگام بلند شدن یک سانحه داده است ولی با شبیه سازها بارها این تمرین بلند شدن را انجام و آموزش داده می شود بدون اینکه سانحه را تجربه کند. و تمرین کردن پرواز روی زمین از آسمان ایمن تر و کم خطرتر می باشد و با شبیه ساز پرواز می توان تجربه واقعی پرواز هواپیما را روی زمین و بدون مصرف سوخت و سایر هزینه ها و از دست دادن وسیله پرنده و جان انسان ها تجربه و کسب کرد. خلبان های هواپیما های جنگی نیز با استفاده از شبیه ساز پرواز می توانند مهارت های خود را برای صحنه های نبرد تمرین ارتقاء و تقویت نمایند. هر شبیه ساز پرواز، یک کابین دقیقاً مشابه به کابین خلبان هواپیمای خاص خود را دارد.
طبق آمارها، سوانح آموزشهای هوایی که روزگاری رقم قابل توجهی را به خود اختصاص میدادند با ورود شبیهسازهای پرواز و حذف بخشی از آموزش با هواپیماهای واقعی از سوی شرکتهای هواپیمایی کاهش یافته و دیگر شاهد بروز حوادث ناگواری نیستیم .
امروزه استفاده از چنین شبیهسازهایی برای آموزش خلبانان، اجباری والزامی است و بخشی از استاندارد را تشکیل میدهد. دکتر ایرج ابراهیمی، مدیر شرکت فناوری هوایی شاهین، طراح و سازنده شبیهساز پرواز ایرانی است که سالها در این زمینه کار تحقیقاتی و اجرایی داشته و با پافشاری بر ایده خود موجب بومی شدن این طرح شده و نیاز کشور را از خارج بینیاز کرده است. در واقع خیلی از خلبانها و کروی پروازی برای این که گواهینامه و امتیاز پرواز را بگیرند باید این دورهها را بگذرانند تا این دورهها جزو سوابق پروازشان درج شود. وقتی خلبانان با هواپیمای اصلی برای تمرین و کسب مهارت آموزش می بینند باید به محوطههای خلوتی بروند، اما اگر شرایطی اضطراری برای آنان پیش بیاید که مجبور شوند در فرودگاه هم که ترافیک آن شلوغ است فرود بیایند، با مشکلاتی مواجه خواهند شد، اما در این سیستم شبیهساز خلبانان میتوانند حتی شرایط اضطراری را نیز تمرین کنند. (سایت جامجم، مصاحبه با نخستین طراح و سازنده شبیهساز پرواز ایرانی).
بررسی تأثیر آموزش شبیه ساز پروازی بر ارتقای توانمندسازی کارکنان پروازی هواپیمایی ناجا
انواع شبیه سازها و تعاریف آن :
در تعریف اصلی شبیه سازها آورده اند که یک شبیه سازی،عرضه روشی برای اجرای مدل سازی انجام کار مورد نظر در یک محدوده زمانی مشخص که می توان از یک یا چند مدل در انجام شبیه سازی بهره گیری کرد هم چنین می توان تناوب اجرای مدل ها، اطلاعات تبادل شده بین مدل ها و نتایج به دست آمده از آنها را کنترل کرد .به طور کلی مدل های مورد استفاده در شبیه ساز می تواند انواع مختلفی را دارا باشد. اما نکته مهم در دقت و زمان اجرای آنها می باشد که بایستی ارتباط منطقی با توجه به نیاز های شبیه سازی دارا باشد. اولین پارامتری که در ساخت یک شبیه ساز دخیل است و از اهمیت به سزایی نیز برخوردار می باشد مسئله تعریف نیاز مندی ها است. در حین تعریف نیازمندی ها می بایستی چگونگی تأیید مدل سازی ها و اطلاعاتی مورد توجه ویژه قرار گیرد. در نهایت هنگامی که یک شبیه ساز ساخته شد و به مرحله اجرای آزمایش پروازی خود رسید گروهی با عنوان تیم تست تشکیل می شوند تا شبیه ساز را از هر جهت مورد آزمون قرار دهند، برای انجام یک مدل سازی قابل قبول و عملکرد درست و واقعی یک سیستم یا چرخه نیاز به درک نیازمندی هایی است که مدل سازی در آنها انجام می گیرد. وقتی یک شبیه ساز ساخته شد بایستی جلب اعتماد مصرف کننده را در درجه اول داشته باشد و این ارتباط مهمی با اعتبار سازندگان آن دارد و این میسر نمی شود مگر با آزمایشات موفقی که پس از ساخت شبیه ساز انجام می گردد. شبیه سازها در مصرف و عملیاتی که انجام می دهند به جند نوع تقسیم بندی می شوند که در ذیل به آنها اشاره مختصری خواهد شد .
الف – شبیه سازی تحلیلی غیر هم زمان [۱]
[۱]Non Real Time Analytic Simulator
بررسی تأثیر آموزش شبیه ساز پروازی بر ارتقای توانمندسازی کارکنان پروازی هواپیمایی ناجا
هواپیمایی ناجا
جمهوری اسلامی ایران بامساحت ۱۹۲/۶۴۸/۱ کیلو مترمربع وسعت جغرافیایی، و۸۷۵۵ کیلومتر مرز با ۱۵ کشور همسایه خود و وجود نقاط صعب العبور و دور دست فراوان، و وجود کاروان های بزرگ اشرار و قاچاقچیان و گروهک های ملحد منافقان که توسط دشمنان انقلاب به ویژه امریکا با انواع و اقسام سلاح های پیشرفته از جمله موشک های ضد بالگرد مجهز شده اند، همواره نیازمند برقراری ارتباط سریع و مطمئن از طریق خطوط مواصلاتی هوایی بوده است. نیروی انتظامی نیز از شمولیت این موضوع مستثنی نبوده و از آن جایی که برقراری نظم و امنیت در اقصی نقاط پهناور و وسیع میهن اسلامی اعم از محدوده شهرها، راه ها و مناطق مرزی از وظایف اصلی و مورد مطالبه کلیت نظام و اقشار مردم است ضرورت بهره گیری از یک واحد پشتیبانی هوایی مقتدر و مجهز به وسایل و تجهیزات پیشرفته امروزی امری ضروری به نظر می رسد.(دانستنیهای انتظامی – اجتماعی،۱۳۸۳)
بالگرد های هوا ناجا در انجام مأموریت های شناسایی و پشتیبانی عملیاتی پلیس امنیت نقش به سزایی را دارد، لیکن با توجه به صرف هزینه های بالای آموزش خلبانان، فرسودگی، تک موتوره و کم بودن قدرت مانور وسایل پرنده در مقابل موشک های ضد بالگرد اشرار، قاچاقچیان و منافقین (که در دره ها، شیارها و مناطق کوهستانی کشور و صعب العبور آنها کمین می کنند) و از همه مهم تر از دست دادن نیروی انسانی متخصص از یک سو و تحریم های اقتصادی و تجهیزاتی قدرت های استعماری، مشکل تهیه و خرید وسایل پروازی و کمبود ارز و امکانات مالی از سوی دیگر، مشکلات و مسائلی را فراروی سازمان قرار می دهد.
سال۱۳۷۰ به منظورپشتیبانی هوایی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران از ادغام واحدهای هوایی یگان های انتظامی سابق شامل هواپیمایی ژاندارمری ویگان هوایی کمیته انقلاب اسلامی سازمان جدیدی به نام هواپیمایی نیروی انتظامی (و به اختصار هوا ناجا) بوجودآمد و تمامی وظایف وامکانات و ابنیه واحدهای مذکور به این سازمان واگذار گردید. در ذیل به شرح مختصری از تاریخچه واحدهای مذکور می پردازیم: (معظمی گودرزی، ۱۳۸۵، ص۴۱)
هواپیمایی نیروی انتظامی یکی از قدیمی ترین واحدهای هوایی کشور به شمار می رود:
الف: مأموریت
ب: وظایف کلی
۱-Search And Rescue
بررسی تأثیر آموزش شبیه ساز پروازی بر ارتقای توانمندسازی کارکنان پروازی هواپیمایی ناجا
سومین اصل در تفکر استفاده از شبیه ساز برای آموزش ایجاد شرایط مناسب در آن برای استفاده است، به این معنی که از توانایی های شبیه ساز و تسهیلات آن به طریقی استفاده کنید که یادگیری شاگرد را تقویت کند. این توانایی ها نوعاً شامل این هستند که با تماس یک دگمه می توان آن را در وضعیت مورد نظر قرار داد، در هر زمان متوقفکرد، عوامل محیطی ( باد، ابر وطوفان ها ) را کنترل کرد و در برخی موارد پرواز را تجدید کرد.
اگر شما از این قابلیت به طرز صحیح استفاده کنید به پر بار شدن جلسه آموزش کمک می کنید . مثلاً در یک شبیه ساز می توانید در یک ساعت به دفعات عمل تقرب را به مراتب بیش تر از آنچه با هواپیما انجام می دهید تکرار کنید. این کار به جای آن که با پرواز خلبان برای رسیدن به آن نقطه انجام گیرد با قرار دادن هواپیما در مجاورت محل تقرب اجرا می گردد.
شبیه سازهایی که به خوبی به کار گرفته شوند، آموزش را به صورت عمیق تری از آنچه در هواپیما میسر است، عرضه می کنند، چرا که شما روی محیط و فضای کاری کنترل دارید. مثلاً می توانید مطمئن شوید که شاگرد در فرود با باد پهلو تجربه کامل و مناسب پیدا کرده است. چنانچه بخواهید در همین وضعیت آب و هوا با هواپیمای واقعی آموزش دهید شاید هرگز وضعیت مورد نظر برای شما ممکن نشود. به همین ترتیب شما می توانید در شبیه ساز به آسانی و با ایمنی خرابی های مجازی مانند از دست دادن موتور به هنگام بلند شدن را به وجود آورید که اگر بخواهید این کار را با هواپیما اجرا نمایید امکان دارد وضعیت خطرناکی به وجود آید.
۲-۲-۷) هواپیمایی ناجا
جمهوری اسلامی ایران بامساحت ۱۹۲/۶۴۸/۱ کیلو مترمربع وسعت جغرافیایی، و۸۷۵۵ کیلومتر مرز با ۱۵ کشور همسایه خود و وجود نقاط صعب العبور و دور دست فراوان، و وجود کاروان های بزرگ اشرار و قاچاقچیان و گروهک های ملحد منافقان که توسط دشمنان انقلاب به ویژه امریکا با انواع و اقسام سلاح های پیشرفته از جمله موشک های ضد بالگرد مجهز شده اند، همواره نیازمند برقراری ارتباط سریع و مطمئن از طریق خطوط مواصلاتی هوایی بوده است. نیروی انتظامی نیز از شمولیت این موضوع مستثنی نبوده و از آن جایی که برقراری نظم و امنیت در اقصی نقاط پهناور و وسیع میهن اسلامی اعم از محدوده شهرها، راه ها و مناطق مرزی از وظایف اصلی و مورد مطالبه کلیت نظام و اقشار مردم است ضرورت بهره گیری از یک واحد پشتیبانی هوایی مقتدر و مجهز به وسایل و تجهیزات پیشرفته امروزی امری ضروری به نظر می رسد.(دانستنیهای انتظامی – اجتماعی،۱۳۸۳)
بررسی تأثیر آموزش شبیه ساز پروازی بر ارتقای توانمندسازی کارکنان پروازی هواپیمایی ناجا