سه دلیل اصلی برای استفاده از شبیه سازها در هواپیمایی وجود دارد:
دلیل نخست: این که این وسایل اگر فضایی بهتر از هواپیمای حقیقی به وجود نیاورند، محیطی به همان خوبی فراهم می کنند. اغلب نخستین پرواز هر شاگرد خلبانی موجب غوطه وری در اقیانوسی از مسائل و رویدادهای مختلف می کند که برای او از هر نظر بی نهایت است و همه اینها عرضه دهنده اطلاعات جدی و مهمی است همانند احساس نامأنوس از زمین جدا شدن حضور معلمی که مرتب تعلیم می دهد و بازخورد می خواهد، عبور و مرور وسایل پروازی دیگر در اطراف هواپیما و شنیدن مکالمه های غیر قابل درک از رادیوی هواپیما او را کاملاً سرگردان می کند که به سختی می توان فضایی نا آشناتر از این پیدا کرد. یک شبیه ساز با دادن این توانایی به استاد که هر کدام از عوامل را بخواهد بر اساس سطح مهارت شاگردش عرضه و یا حذف کند بخش عمده غوطه وری شاگرد در گرفتاری ها را از سر راه او بر می دارد. تحقیقات انجام شده مشخص می کند زمان فراگیری مانورهای اولیه اصلی در صورتی که شاگرد خلبان مبتدی مستقیماً در هواپیما قرار می گیرد سه تا چهار برابر مدت زمان مشابه در شبیه ساز می باشد که این عمل را یک صرفه جویی مهیج می توان به حساب آورد. .
دومین سود استفاده از شبیه سازها این است که، فضایی ایمن تر و مطمئن تر از هواپیما برای آموزش عرضه می کنند، چون شبیه ساز روی زمین است و در تمرین های حالت اضطراری مثل یک فرود بد یا از دست دادن موتور هنگام بلند شدن از زمین و یا برخورد با هواپیمای دیگری و یا ورود ناخواسته به منطقه پرواز ممنوع نمی تواند سانحه بدهد .
سومین منفعت استفاده از شبیه سازها آن است که، هزینه آن در عرضه آموزش با ایجاد محیطی ارزان تر از هواپیما به مراتب کم تر است به طور کلی قیمت شبیه سازها کم تر و هزینه کار با آنها نیز به مراتب کم تر است. در بسیاری از آموزش ها از راه های دیگری نظیر کرایه دادن هواپیما برای مدت طولانی درآمد بیشتری کسب می کند.
شبیه سازی در آموزش پرواز از حوزه های دیگری است که فناوری رایانه شروع به ایفای نقش عمده ای در راستای بهبود بخشیدن به توانایی های کارکنان پروازی کرده است. بیشتر شبیه ساز های امروزی بر اساس فناوری رایانه و روی تصاویر به نمایش در آمده دیداری هستند. در حالی که رایانه ها قادر هستند امکا نات افزوده ای را که کارایی و تأثیر گذاری آموزش را افزایش می دهد عرضه نمایند .
بررسی تأثیر آموزش شبیه ساز پروازی بر ارتقای توانمندسازی کارکنان پروازی هواپیمایی ناجا
هر شبیه ساز پروازی دارای سه سطح اصلی به شرح ذیل می باشند:
آشنایی با مفاهیم اصولی شبیه ساز ها
آموزش های گام به گام و زمانبندی شده
آموزش های کامل پروازی
طراحی این سه سطح به گونه ای است که کمترین اختلاف را با آموزش های واقعی داشته باشند.
بنابراین دانش پژوهان دارای کارایی بسیار بالایی خواهند بود. علاوه براین شبیه سازها امکان توسعه و پیشرفت کارایی مهارت های پروازی را با استفاده مؤثر از منابع تأمین می سازد. به طور مثال: شبیه سازها موقعیت اضطراری را که امکان ایجاد آن در حالت طبیعی و امن وجود ندارد فراهم می سازند. از این تجهیزات برای باز آموزی خلبانان حرفه ای در مواردی که بنابه ضرورت مدتی از پرواز دور مانده اند نیز استفاده شایانی می گردد. علاوه بر موارد فوق شبیه سازهای پروازی مزایای دیگری نیز دارند که به طور اختصار به آنها اشاره می گردد:
بررسی تأثیر آموزش شبیه ساز پروازی بر ارتقای توانمندسازی کارکنان پروازی هواپیمایی ناجا
مهمترین اصل منحصر به فرد در استفاده از شبیه ساز، استفاده مناسب از آن است بدین معنی که شبیه ساز را برای موردی به کار ببرید که برای آن خوب است. سعی نکنید کاری را که برای آن ساخته نشده از آن بخواهید. مثلا اگر می خواهید به شاگرد تازه کاری در مورد حرکات دستی که به فرامین وارد می شود، اصول بنیادی حرکت فرامین و همین طور تأثیرگذاری آن بر روی هواپیما دهید، تقریباً از هر شبیه سازی با کارآیی بالایا پایین می توانید استفاده کنید، این به دلیل آن است که هنوز شاگرد، توانایی تمیز دادن کارایی بالا یا پایین شبیه ساز را ندارد. در این مرحله شما نمی خواهید پرواز کردن خیلی دقیق را به شاگردتان بیاموزید، بلکه می خواهید تصویری از ارتباط بین فرامین و هواپیما را در ذهن او به وجود آورید. شما می توانید از شاگردتان بخواهید پروازی مستقیم و بدون اوج گیری و فرود انجام دهد، گردش ها را اجرا کند، پرواز اوج گیری و نزولی بکند با این که در ساده ترین شبیه سازها تأثیر نیروی موتور را بر سرعت مشاهده کند. از طرف دیگر شاید یاد دادن روش های خاصی از پرواز با دستگاه نظیر انجام یک تقرب به فرودگاه با استفاده سامانه فرود با دستگاه یک شبیه ساز با کارایی پایین، به خلبانی که دارای تجربه کافی می باشد به احتمال زیاد اشتباه خواهد بود چرا که خلبان به دلیل عملکرد شبیه ساز از موضوع منحرف شده و احتمالاً قادر به تمرکز بر آنچه که به او تدریس می کنید نخواهد بود .
دومین اصل برای مؤثر کردن شبیه سازها به کار بردن آنها به صورت حرفه ای است در این اصل دو بخش وجود دارد. بخش اول داشتن رویکردی مثبت در استفاده از آنها است. دوم این که برای تدریس درسی در شبیه ساز به همان اندازه آمادگی داشته باشید که در تدریس در هواپیما دارید.
به صورت خیلی فراگیر، شاگردان در قبال وسایل آموزش زمینی برخوردی منفی از خود نشان می دهند. این رفتار ممکن است عکس العملی ناشی از فهم اشتباه از میزان اهمیت شبیه سازی و وقتی که صرف آن می شود باشد. شما ممکن است در برخورد با این مقایسه ناگزیر شوید شاگرد را متقاعد کنید که وقت او به خوبی به کار گرفته می شود. متأسفانه این شیوه رفتاری منفی ممکن است مشاهده شود. یادآوری این نکته اهمیت دارد که رفتار و برخورد شاگرد با شبیه سازی می تواند تحت تأثیر رفتار خود شما به عنوان استاد باشد. هر چه خود شما با این قضیه برخورد مثبت تری داشته باشید شاگردان هم بیشتر به این فرصت آموزشی توجه خواهند داشت.
دومین جنبه کاربرد مؤثر شبیه سازها آماده شدن برای این کار است. همانطوری که در بخش قبلی یادآوری کردیم این درس های پروازی خودتان را قبلاً آماده کرده باشید اهمیت زیادی دارد. این کار به شاگرد سود زیادی را از وقتی که شاگردصرف آموزش می کند عائد او خواهد کرد. طرح درس شبیه ساز بایستی درباره تنظیمات دستگاه برای باد، موقعیت، رادیوها و غیره حاوی نکاتی باشد، به همان ترتیبی که حاوی تمام موارد طرح درس متعارف است. درباره آمادگی کامل افزون بر آنچه ذکر شد انتقال این پیام به شاگردان است که برای زمانی که روی شبیه ساز صرف می شود به همان نسبت ارزش قائل هستید .
بررسی تأثیر آموزش شبیه ساز پروازی بر ارتقای توانمندسازی کارکنان پروازی هواپیمایی ناجا
) فناوری شبیه ساز و کاربردهای آن در صنعت هوایی
کلمه انگلیسی SIMULATORبه فارسی شبیه ساز ترجمه شده است. در صنعت حمل ونقل هواپیمایی سنگین آموزش کارکنان پروازی فقط با استفاده از شبیه سازی همان هواپیما امکان پذیر است. کارشناس حمل ونقل هوایی در یادداشت خود کارکردهای شبیه ساز را تشریح میکند. شبیه سازهای پیشرفته امروزی توسط شرکتهای هواپیمایی به کارخانجات سازنده دقیقاً مطابق شکل و قرار گرفتن سوییچها و نشان دهنده ها در جایگاه خلبان و بر حسب کارایی هواپیمایی به سازندگان شبیه ساز سفارش داده می شود. شبیه ساز یک هواپیمای ثابت بوده که مانند هواپیما پرواز کرده و حتی در بعضی مواقع خلبان فراموش می کند که با شبیه ساز در حال پرواز است، همه چیز حقیقی به نظر می رسد. این دستگاه حول ۶ محور مداوم در حال حرکت بوده (۶ درجه آزادی) و صدای موتورها در داخل جایگاه خلبان مشابه هواپیما است. شبیه ساز می تواند در شرایط مختلف جوی تکان های کم و زیاد رعد و برق پرواز کند. شرکتهای هواپیمایی که از یک نوع هواپیما بیش از ۶ فروند هواپیما دارند باید دارای شبیه ساز همان هواپیما باشند. شبیه سازهای نوین امروزی درست مانند هواپیما، تمام مانورهای پروازی که انجام آن با هواپیما عملی نبوده و خطرناک است در شبیه ساز به راحتی انجام می شود. این دستگاه در اثر اشتباه خلبان در مانور خطرناکی می تواند سقوط کرده و از ادامه پرواز باز بماند.کلید دیگری در رایانه معلم خلبان موقعی که فعال می شود شبیه ساز به وضع عادی بر می گردد. به علت اثرات روانی سانحه با فعال کردن سوئیچ دیگری در رایانه، معلم خلبان می تواند از وقوع سانحه جلو گیری کند و شبیه ساز اصلاً سقوط نخواهد کرد. سوئیچ FREEZEکه در رایانه معلم خلبان تهیه شده هنگامی که فعال بشود شبیه ساز در هر وضعی که بوده در همان حالت متوقف میشود معلم خلبان می تواند تمام اشتباهات را مطابق دستگاههای نشان دهنده به خلبان و کمک خلبان توضیح دهد و پس از آن می توان به پرواز ادامه داد. مشکلات موتور آتشسوزی، دود بالا رفتن درجه حرارتها و کم شدن فشارها و مشکلات چرخ، مشکلات دود در جایگاه خلبان و کابین مسافر، مشکلات روشن کردن موتورها، انجام مانورهای عادی و اضطراری، نشستن در هواهای بد، نشستن با سه موتور و دو موتور در هواپیما برای کم شدن وزن (در هواپیمایی که دارای این سامانه هستند) نیز انجام می شود. سازمانهای هواپیمایی کشوری اجازه نمیدهند خلبانی با هواپیماهای حمل ونقل پرواز کند، مگر آنکه تعلیمات شبیه ساز هواپیماهای مربوط را تکمیل کرده باشد. امروزه در کشورهای مترقی و با شبیه سازهای مدرن، رتبه بندی هواپیما فقط توسط پرواز با شبیه ساز داده می شود و احتیاج به پرواز نیست. قیمت یک ساعت پرواز آموزشی با هواپیما ۷۴۷٫B در حدود ۱۲۰۰۰ دلار و در حالی که قیمت یک ساعت شبیه ساز این هواپیما ۵۰۰ دلار است. تعداد قابل توجهی از مانورها وجود دارد که انجام آنها در هواپیما امکان پذیر نبوده و بسیار خطرناک هستند و باید در شبیهساز انجام داد. (سایت خبرگزاری فارس).
بررسی تأثیر آموزش شبیه ساز پروازی بر ارتقای توانمندسازی کارکنان پروازی هواپیمایی ناجا
ویژگیهای شبیهساز پرواز
شبیهساز یک هواپیما ثابت و با مدلهای ریاضی طراحیشده و دارای تجهیزات سختافزاری مانند چند رایانه، نمایشگر، نشانگرهای مختلف، دسته، یوک (فرمان هواپیما)، پدال، تراتل (دسته گاز هواپیما) است. تا هنگامی که خلبان پشت آن سیستم مینشیند تمام شرایط پرواز واقعی برای او شبیهسازی شود. در این روش ازچند رایانه صنعتی متداول بازار استفاده شده است که برای هر یک از این رایانهها وظایف و کارهایی تعریف شده است. مثلاً شبیهسازی آلات دقیق به یک رایانه، دریافت و تفسیر اطلاعات به صورت دیجیتال به یک رایانه و هم چنین نشان دادن نمای حرکت بیرونی مانند پستی و بلندیها و موانع نیز به رایانه دیگری داده میشود. تمام این مدلسازیها به یک شبکه مادر متصل میشود. هسته مرکزی این شبیهساز، رایانه ای است که میتواند معادلات ریاضی را حل کند بنابراین مهمترین کار برای طراحی چنین ایدهای تهیه مدل ریاضی صحیحی است زیرا اگر نقصی در مدل ریاضی وجود داشته باشد، رایانه نمیتواند آن شبیهسازی را به خوبی به انجام برساند. طی براوردی که از ارتش امریکا به دست آمده است آموزش شبیه ساز۲۵۷ میلیون دلار در هر سال برای ارتش صرفه جویی داشته است که با وجود ۱۳۱ شبیه ساز به هر کدام ۹۶/۱ میلیون دلار اختصاص می یابد این امر اهمیت شبیه سازها را در کاهش هزینه های آموزش پرواز نشان می دهد با توجه به مطالب بالا نمی توان جایگزینی برای شبیه سازهای پروازی در آینده پیش بینی کرد و تنها جایگزین آن می تواند پروازهای حقیقی باشد که ضمن داشتن ضایعات نیروی انسانی و تجهیزاتی، هزینه بالایی نیز در بردارند. شبیه سازها با توجه به انواع آنها هر یک از تکنولوژی کلیدی به شرح ذیل برخوردارند:
بررسی تأثیر آموزش شبیه ساز پروازی بر ارتقای توانمندسازی کارکنان پروازی هواپیمایی ناجا